Η απασχόληση των παιδιών στο σπίτι είναι ένα θέμα που προβληματίζει πολύ τους γονείς των μικρών και των μεγαλύτερων παιδιών. Έχουμε όλοι φορτωμένο πρόγραμμα και ο χρόνος που τα παιδιά είναι στο σπίτι μπορεί να γίνει πυρηνική βόμβα και να προκαλεί εντάσεις με τα συνεχή “βαριέμαι!”

Από το να είμαστε διαρκώς δίπλα τους, στο να έχουμε πάρα πολλά παιχνίδια, στο να επιτρέπουμε πολλή ώρα έκθεση στις οθόνες, στο να προσλαμβάνουμε άτομα για να τα απασχολήσουν στο σπίτι ή να τα στέλνουμε σε πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. Απώτερος στόχος είναι να μην βαριούνται.

Πόσο κακό είναι το να βαριούνται τα παιδιά στο σπίτι;
Πόσο απαραίτητο είναι να βρίσκουμε κάτι για να τα απασχολήσουμε διαρκώς;
Πόσο ευεργετικό είναι το να υπάρχει “νεκρός, ήσυχος χρόνος” στο σπίτι, χωρίς κάτι οργανωμένο;

Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσω για τη δική μου προσέγγιση πάνω στο θέμα, στο γενικότερο πλαίσιο της απλότητας που θέλω να έχουμε στη ζωή μας ως οικογένεια.

Ο φόβος της βαρεμάρας

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι οι γονείς δεν είναι ανιματέρ. Δεν είναι δουλειά μας να βρίσκουμε συνεχώς την επόμενη δραστηριότητα που θα τα διασκεδάσει. Δεν είναι λύση να ανοίγουμε την τηλεόραση στην πρώτη γκρίνια. Με το να ανταποκρινόμαστε έτσι σε κάθε παρόμοια απαίτησή τους, είναι σαν να τους λέμε ότι πάντα κάποιος θα βρίσκεται δίπλα τους να τους ικανοποιήσει μια παρόμοια επιθυμία.

Αλλά αυτό δεν είναι λειτουργικό. Ούτε αληθινό. Είναι εξαντλητικό και για τους γονείς. Δεν μπορείς πάντα να είσαι διαθέσιμος, αλλά και όταν δεν είσαι, δεν είναι ΣΩΣΤΟ να υποκαθιστάς την παρουσία σου με ένα καινούργιο παιχνίδι ή με την τηλεόραση ή το τάμπλετ ή το κινητό. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να εκπαιδεύσεις τον εγκέφαλο του παιδιού στο ότι θα παίρνει πάντα αυτό που θέλει μόλις το ζητάει, αλλά και στο να είναι παθητικός δέκτης. Αν δεν έχει ωθηθεί να ψάξει κάτι μόνο του, δε θα το κάνει ποτέ.

Σε αυτό το βίντεο άκουσα μία πολύ ενδιαφέρουσα τοποθέτηση για τη σχέση ντοπαμίνης και βαρεμάρας, που έχει αποτέλεσμα και στα παιδιά. Ο διαρκής ερεθισμός που λαμβάνουμε κάθε μέρα από τις οθόνες, μας κάνει να θέλουμε διαρκώς περισσότερα για να νιώσουμε ικανοποίηση. Το να μειώσουμε αυτά τα ερεθίσματα θα βοηθήσει να είμαστε ευχαριστημένοι με “λιγότερο” ελκυστικά πράγματα.

Η βαρεμάρα κάνει καλό

Η νοοτροπία του υπερογονεϊσμού που μας έχει κατακλύσει τα τελευταία χρόνια, μας εξαπατά στο να πιστέψουμε ότι μόνο αν έχουμε πάντα κάτι έτοιμο να προσφέρουμε στο παιδί και δεν ακούσουμε ποτέ τη λέξη “βαριέμαι”, μόνο τότε έχουμε πετύχει ως γονείς.

Είναι απίστευτο όμως, το ότι αυτό που προσπαθούμε να αποφύγουμε με κάθε τρόπο, είναι αυτό που τα παιδιά χρειάζονται! Όλοι οι επιστήμονες που μιλούν για το θέμα, συμφωνούν σε αυτό.

Τα παιδιά χρειάζονται τη βαρεμάρα.
Το να βαριούνται κάνει καλό.

Πολύ ενημερωτικό σχετικά με το θέμα είναι αυτό το άρθρο της Huffington Post, αλλά και αυτό του Psychology Today Σε όσα βιβλία γονεϊκότητας έχω διαβάσει και αναφέρεται αυτό το θέμα, το βιβλίο περί υπεργονεϊσμού, το βιβλίο “Γονείς απλά!” αλλά και σε όσους εκπαιδευτικούς/ειδικούς υγείας έχω αναφέρει κάτι σχετικό, ΠΑΝΤΑ οι επαγγελματίες προτείνουν το ίδιο. Αφήστε τα παιδιά να βαρεθούν!

Στο παρακάτω βίντεο, για το βιβλίο “Γονείς απλά!”, διάβασα 2 πολύ βοηθητικά κεφάλαια για τη βαρεμάρα. Ένιωσα μεγάλη ανακούφιση για τις απόψεις μου περί απασχόλησης των παιδιών. Από το 5:40 αναφέρω μερικά πολύ σημαντικά σημεία για το θέμα αυτό! Δείτε το!

Το να κάθονται, λοιπόν, τα παιδιά μόνα στην ησυχία και να κοιτάζουν απλώς το σπίτι ή το δωμάτιό τους, τους κάνει καλό! Δεν έχουμε όλοι να θυμόμαστε τέτοια διαλείμματα ησυχίας από τα παιδικά μας χρόνια;

Τα παιδιά χρειάζονται χρόνο ησυχίας στον χώρο τους, χρειάζονται να ΨΑΞΟΥΝ το τι θα κάνουν.

Επομένως, η βαρεμάρα, σε φυσιολογικά πλαίσια, δεν είναι κάτι κακό. Αντιθέτως, βοηθά τη δημιουργικότητα να ανθίσει και εξάπτει τη φαντασία.

Σπρώχνει τα παιδιά αφενός να απολαύσουν την ησυχία και αφετέρου να εφεύρουν μόνα τους τρόπους για να νιώσουν ικανοποίηση.

Παιχνίδια

Η πρώτη μας σκέψη μόλις ακούσουμε το “βαριέμαι”, είναι το να αγοράσουμε ένα νέο παιχνίδι. Έχω μιλήσει παλιότερα γι’ αυτό το θέμα, για τους λόγους που δε θέλω να έχουν πολλά παιχνίδια τα παιδιά μου. Τα πολλά παιχνίδια δεν κάνουν καλό. Σιγά σιγά τα παιδιά τα συνηθίζουν, μαθαίνουν αν τα αγνοούν και εξακολουθούν να ζητούν περισσότερα.

Βιβλία

Τα βιβλία είναι ένα κομμάτι που πραγματικά αγαπώ πολύ και στηρίζω. Τα ποιοτικά παιδικά βιβλία μπορούν να γίνουν ένα εξαιρετικό εργαλείο εξάλειψης της βαρεμάρας.

Ωστόσο, εδώ ισχύει το ίδιο περί ποσότητας. Τα περισσότερα βιβλία δεν είναι ποτέ λύση.

Δραστηριότητες έξω από το σπίτι

Πολλές φορές στέλνουμε τα παιδιά σε οργανωμένες δραστηριότητες, ώστε να “μην βαριούνται”. Και φυσικά επειδή ξέρουμε ότι αν μείνουν σπίτι, θα αναζητήσουν την οθόνη.

Όμως, ας το ξανασκεφτούμε. Ο χρόνος εκτός σπιτιού τα επιβαρύνει. Οι πολλές ώρες έξω από το σπίτι τα κουράζουν, η διαρκής συναναστροφή με άλλους, τα κουράζει. Εμείς αν είμαστε έξω από το σπίτι για 8-10 συνεχόμενες ώρες δεν κουραζόμαστε; Πώς περιμένουμε κάτι τέτοιο από ένα 10χρονο παιδί;

Τηλεόραση

Ω μεγάλο θέμα! Τεράστιο θέμα! Θα γράψω περισσότερα γι’ αυτό το θέμα. Είπα κάποια πράγματα στο βίντεο για το βιβλίο “Γονείς απλά!” για την ωραία ιστορία που διάβασα εκεί και με βοήθησε να διαμορφώσω μια άλλη άποψη για την τηλεόραση.

Η τηλεόραση δεν είναι η λύση. Για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως γιατί δεν τους κάνει καλό.

Στο σπίτι μας, η τηλεόραση δεν είναι μονίμως ανοιχτή. Επιτρέπεται συγκεκριμένες ημέρες και ώρες και τα παιδιά βλέπουν πράγματα που έχω πρώτα εγκρίνει. Τα οποία, δεν είναι ΠΟΤΕ από την παραδοσιακή τηλεόραση -είναι DVD, YouTube ή Netflix, χωρίς διαφημίσεις και που τελειώνει συγκεκριμένη ώρα.

Αφήγηση παραμυθιών

Αυτό που λειτουργεί καλά για μας αντί της τηλεόρασης είναι το ακούνε τα κορίτσια παραμύθια. Όχι να βλέπουν, να ακούνε!

Υπάρχουν πολλά στο YouTube και στο Spotify και έχω κάποια CD από παλιότερα παραμύθια που άκουγα εγώ ως παιδί.

Αυτό που προσέχω είναι να έχουν θέμα και γλώσσα κατάλληλα για την ηλικία τους ΚΑΙ το να μιλάνε καθαρά οι αφηγητές. Έχω παρατηρήσει ότι από τότε που το καθιερώσαμε, η μικρή μου κόρη άρχισε να μιλάει πολύ περισσότερο, να χρησιμοποιεί καινούργιες λέξεις και να έχει πιο καθαρή άρθρωση.

Κι αν δεν μπορώ;

Φυσικά δεν επιτυγχάνεται πάντα. Φυσικά πολλές φορές θα υπάρχει γκρίνια, φυσικά κάποια στιγμή θα αφήσεις το tablet ή το κινητό όταν θα είσαι άρρωστη και δε θα υπάρχει άλλος τρόπος να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Όμως αυτό δεν πρέπει να είναι το καθιερωμένο σύστημα.

Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σέβονται τον χρόνο που μιλάμε στο τηλέφωνο, που ξεκουραζόμαστε, που κάνουμε δουλειές στο σπίτι. Δε θα είμαστε πάντοτε δίπλα τους για να τα απασχoλούμε. Δεν είναι η δουλειά μας αυτή!

Όλα τα παραπάνω φυσικά δεν είναι λύση για να ΜΗΝ ασχολούμαστε με τα παιδιά μας. Είμαστε παρόντες ως γονείς με αγάπη και ενδιαφέρον. Ακούμε και συμμετέχουμε. Δεν είμαστε όμως υπηρέτες διαθέσιμοι ανά πάσα στιγμή, ούτε και “κρεμασμένοι” πάνω στις επιθυμίες των παιδιών.

---

Εσύ ποιους τρόπους έχεις για να απασχολείς τα παιδιά στο σπίτι; Δώσε μου τις δικές σου ιδέες!

Μαρία