Disclaimer: Το άρθρο δεν είναι γραμμένο από επιστημονικής πλευράς. Δεν είμαι ειδικός σε κανένα από τα πεδία που αγγίζει αυτό το θέμα. Αναφέρομαι στη δική μου εμπειρία και μιλώ αποκλειστικά για τα δικά μου συμπεράσματα. Η έννοια του εθισμού χρησιμοποιείται καταχρηστικά, στο όριο που ξεπερνάει τη φυσιολογική χρήση των δικτύων, αλλά όχι σε εκείνη που απαιτεί θεραπεία. Αν έχετε ανησυχητικά συμπτώματα που δυσκολεύουν την καθημερινότητά σας, συμβουλευτείτε επαγγελματία υγείας.

Συνήθως τείνουμε να ψάχνουμε σημάδια εθισμού στο κινητό και στο ίντερνετ μόνο σε παιδιά και εφήβους. Όμως, κι εμείς οι ενήλικες είναι εύκολο να πέσουμε στην παγίδα! Είναι εύκολο να μας απορροφήσει η ανάγκη να τσεκάρουμε τη ροή πληροφοριών στα social media συνεχώς.

Αν υποψιάζεσαι ότι έχεις εθιστεί στο κινητό σου, στο ίντερνετ και στη χρήση των κοινωνικών δικτύων, διάβασε την ιστορία μου! Έφτασα στο burnout, αποφάσισα να κάνω ένα διάλειμμα, μια αποτοξίνωση (το λεγόμενο digital detox) και υιοθέτησα τρόπους που με κρατούν σε ένα λογικό σημείο. Έχω να προτείνω μερικές ιδέες!

Πώς θα καταλάβεις ότι φτάνεις στον εθισμό

Υπάρχουν τεστ στο διαδίκτυο (ειρωνικό, έτσι;) που σε βοηθούν να καταλάβεις αν έχεις εθιστεί στο κινητό σου. Δεν πιστεύω, όμως, ότι είναι απαραίτητα! Τη διάγνωση μπορεί να την κάνει για την περίπτωσή του οποιοσδήποτε ενήλικας έχει τη βασική αντίληψη του εαυτού του και λειτουργεί με κοινή λογική.

Σκέψου!

• Κρατάς το κινητό στο χέρι σου διαρκώς και όταν δεν το κρατάς, το ψάχνεις και νιώθεις να σου λείπει;
• Νιώθεις την ανάγκη να τσεκάρεις τις ειδοποιήσεις πολύ συχνά;
• Φοβάσαι ότι θα χάσεις δημοσιεύσεις άλλων και θα μείνεις απ’ έξω; (Αυτό πήρε την ονομασία FOMO -Fear Of Missing Out και λογίζεται ως αγχώδης διαταραχή τα τελευταία χρόνια!)
• Προσπαθείς να βρεις συνεχώς κάτι να ανεβάσεις στα social media;
• Σε ανησυχεί το πόση ανταπόκριση θα έχει η επόμενη δημοσίευσή σου;
• Παρακολουθείς τους followers με αγωνία;
• Οι δικοί σου άνθρωποι παραπονιούνται ότι δίνεις πολλή σημασία στην οθόνη και λιγότερη σε αυτούς;

Για μένα, η τελευταία πρόταση είναι το wake up call. Αν η οθόνη αντικαθιστά την προσοχή που δίνεις στους γονείς σου, στο σύντροφό σου, στους φίλους σου, στα παιδιά σου, τότε πλησιάζεις στον εθισμό.

Οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια

Αν έχεις αμφιβολίες, εμπιστεύσου τους αριθμούς! Ξεκίνα να παρακολουθείς πόσο χρόνο από τη μέρα σου αφιερώνεις στην οθόνη.

Τα iPhone έχουν ενσωματωμένη λειτουργία μέτρησης του χρόνου, ενώ για τα Android υπάρχουν διαθέσιμες δωρεάν εφαρμογές που μετρούν
το πόσες φορές ξεκλείδωσες την οθόνη, και το πόσο χρόνο αφιέρωσες σε κάθε εφαρμογή.

Στη φάση που ένιωσα ότι ήταν ώρα για αποτοξίνωση, η εφαρμογή που μετρούσε χρόνο στην οθόνη, έδειχνε ότι είχα ανοιχτό το κινητό μπροστά στα μάτια μου 6 ώρες τη μέρα. Είναι πολύς χρόνος, δε νομίζεις;

Πόσος χρόνος από αυτόν αναλογεί στην πραγματική ζωή;

Αν το καλοσκεφτείς, 6 ώρες τη μέρα είναι πολλές. 42 ώρες την εβδομάδα είναι σχεδόν οι ώρες που δουλεύει ένας μέσος υπάλληλος. 180 ώρες το μήνα… χμ, για σκέψου!

Πόσες από αυτές τις ώρες θα μπορούσες να ζήσεις την πραγματική ζωή; Να σταματήσεις να κοιτάζεις τις τέλειες ζωές των τέλειων ανθρώπων στο Instagram και να εστιάσεις στη δική σου;

Να γράψεις εκείνο το βιβλίο που πάντα έλεγες ότι θα γράψεις, αλλά ποτέ δεν είχες χρόνο;

Να διαβάσεις ένα βιβλίο που θα σε μορφώσει, θα σε προβληματίσει, θα σε κάνει καλύτερο άνθρωπο ή καλύτερο γονιό ή καλύτερο επαγγελματία;

Διαβάστε επίσης: 5 λόγοι που αγαπώ τα βιβλία

Να βγεις μια βόλτα με την οικογένειά σου; Να βρεθείς με εκείνο το φίλο που τόσο καιρό λέτε κι οι δύο ότι δεν προλαβαίνετε να πάτε για ένα καφέ;

Να μαγειρέψεις κάτι υγιεινό και να μη φας πάλι ένα έτοιμο γεύμα;

Πόσες ώρες έχεις πετάξει στα σκουπίδια; Πόσες από αυτές τις ώρες είσαι ένας (πιθανόν νέος και υγιής) άνθρωπος που κάθεται και κάνει scroll σε μια φωτεινή οθόνη, ενώ έχει τόση δύναμη και τόσες δυνατότητες να κάνει πράγματα; Βλέπεις ότι ο εθισμός στο κινητό δεν είναι κάτι απλό! Ροκανίζει το χρόνο της ζωής μας!

Πώς θα κάνεις digital detox;

Αν, λοιπόν, έχεις φτάσει ως εδώ, είδες ότι υπάρχει όντως εθισμός στο κινητό και στο να παρακολουθείς τη ζωή των άλλων. Αποφάσισες ότι είναι ώρα να κάνεις αποτοξίνωση… Όπως οι σχέσεις που μπουκώνουν, ένα διάλειμμα πάντα βοηθά να τις δούμε πιο καθαρά!

Πρώτον, μπράβο! Η απόφαση είναι η μισή αρχή! Θα σου πω τι έκανα εγώ για να απομακρυνθώ από το κινητό και τα social media για ένα διάστημα.

1. Όρισε για πόσο διάστημα θα απέχεις και τι ακριβώς σημαίνει για σένα αποχή

Όταν αποφάσισα να κάνω διάλειμμα, όρισα ότι θα απείχα 1 μήνα από το να ανεβάζω αναρτήσεις στο blog και 10 μέρες από τα social media. Κι αυτό, γιατί οι αναρτήσεις στο blog απαιτούν αρκετή έμπνευση και προετοιμασία, ενώ τα social media είναι πιο “εύκολα” στο χειρισμό.

Όρισε το δικό σου διάστημα. Όσο κι αν είναι, φρόντισε να παραμείνεις συνεπής σε αυτό!

Όρισε πώς ακριβώς θα απέχεις. Μπορεί να μη θέλεις να είσαι εντελώς off και δεν το θεωρώ τρομερό αυτό. Ανάλογα με το τι θέλεις, όρισε αν δε θα μπαίνεις καθόλου σε κανένα μέσο ή αν θα κάνεις πχ ένα σύντομο scroll το βράδυ.

2. Ανακοίνωσέ το

Είναι απολύτως απαραίτητο να ανακοινώσεις το διάλειμμά σου ρητά και ξεκάθαρα στο κοινό σου, αν χρησιμοποιείς το ίντερνετ και τα social media ως blogger, influencer ή αν είναι μέσο για τη δουλειά σου. O Παναγιώτης από το Inkstory έχει γράψει ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για το διάλειμμα από το blogging και αναφέρει πόσο σημαντικό είναι να ενημερώσεις τους αναγνώστες για την απουσία σου. Κάποιος που επισκέπτεται τη σελίδα σου για πρώτη φορά και θέλει να επικοινωνήσει μαζί σου, δεν μπορεί να ξέρει ότι απουσιάζεις.

Εγώ προσωπικά, επειδή το διάλειμμα ήταν κάπως σύντομο και συνέπιπτε με τις διακοπές του Πάσχα, δεν το ανακοίνωσα στο blog με ανάρτηση. Tο δημοσίευσα όμως στη σελίδα μου στο Facebook και στο λογαριασμό μου στο Instagram.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

🚧It’s time to take a break🚧 . Στη φωτογραφία είμαι εγώ, όπως κατά πάσα πιθανότητα θα με δει κανείς μετά τις 10 το βράδυ που έχουν κοιμηθεί τα κορίτσια. Εδώ και 18 μήνες, από τότε που ξεκίνησα την Κόκκινη Καμέλια, το κινητό είναι στο χέρι μου όλη μέρα και το λάπτοπ παίρνει τη θέση του τη νύχτα. . Γι’ αυτό θα κάνω ένα διάλειμμα από το blogging. Θα επιστρέψω με ανάρτηση κάπου στα μέσα Μαΐου. . Ίσως άρχισε να γίνεται εθιστικό το ίντερνετ. Ψάχνω το κινητό μου συνεχώς και τσεκάρω ειδοποιήσεις σε Instagram & Facebook και τα στατιστικά του blog. Μου μιλάνε τα παιδιά μου και λέω “μμμ ναι” αλλά δεν ακούω. . Θα απέχω και από τα social media για λίγο. Όχι τόσο όσο από το blog• θα επανέλθω κατά πάσα πιθανότητα μετά το Πάσχα. Θέλω να συμμετέχω σε ακολουθίες στην εκκλησία και να κάνω μερικές δουλειές στο σπίτι στο μεταξύ. . Νιώθετε κι εσείς ένα burnout κι έναν εθισμό στο κινητό σας; . #greekbloggerscommunity #kokkinikamelia #greekblogger #greekmomblogger #socialmediaaddiction #socialmediadetox #addictedtomyphone #takingabreak #takingabreakfromsocialmedia

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Μαρία-Η Κόκκινη Καμέλια (@kokkinikamelia) στις 18 Απρ, 2019 στις 4:47 πμ PDT

Φυσικά πρώτοι-πρώτοι, πριν από όλους, το έμαθαν οι συνδρομητές του newsletter, όπως μαθαίνουν πρώτοι όλα όσα σχεδιάζω για το blog.

Αλλά ακόμη κι αν δε χρησιμοποιείς το ίντερνετ ευρέως, το να το ανακοινώσεις στα άτομα με τα οποία αλληλεπιδράς, είναι βοηθητικό με 2 τρόπους.

1. Οι άλλοι χρήστες θα το γνωρίζουν και δε θα σε “προκαλούν” να δεις κάποιο μήνυμα ή κάποια δημοσίευση.
2. Θα δεσμευτείς δημόσια και έτσι θα είναι ευκολότερο να κρατήσεις την απόσταση που θέλεις. Αν κάποια στιγμή μπεις στον πειρασμό να ανοίξεις το Instagram και να αρχίσεις να δημοσιεύεις stories, θα συγκρατηθείς όταν θυμηθείς τη δημόσια δέσμευσή σου.

3. Απενεργοποίησε τις ειδοποιήσεις

Το συνεχές γκλιν της συσκευής σου είναι μεγάλος πειρασμός. Τα notifications είναι δόλωμα! Πώς να μην ξεκλειδώσεις την οθόνη, όταν έχεις ακούσει την ειδοποίηση να χτυπάει;

Για μένα, το να απενεργοποιήσω τις ειδοποιήσεις του Instagram και του Facebook ήταν κομβικό σημείο. Πλέον, δεν κοίταζα το κινητό κάθε όποτε χτυπούσε, αλλά κάθε όποτε έκρινα ότι έχω χρόνο να το κοιτάξω.

4. Βγάλε τις εφαρμογές των social media από την αρχική οθόνη

Αν τα εικονίδια του Facebook και του Instagram βρίσκονται στην αρχική οθόνη και τα βλέπεις μπροστά σου κάθε φορά που την ανοίγεις, είναι ακόμα δυσκολότερο να κρατηθείς μακριά. Απομάκρυνε τις εφαρμογές-πειρασμό από την αρχική οθόνη!

5. Κάνε log out από τους λογαριασμούς των social media στο κινητό

Ακόμα πιο αποτελεσματική κίνηση από την απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων και την απομάκρυνση των εφαρμογών από την αρχική οθόνη, είναι το να αποσυνδεθείς από τις εφαρμογές.

Κάνοντας logout θα αναγκαστείς να έχεις πρόσβαση στο προφίλ σου μόνο όταν είσαι στο σπίτι και έχεις ανοιχτό τον υπολογιστή ή το laptop (αν διαλέξεις να συνεχίσεις έστω και περιστασιακά τη χρήση). Αυτός ο χρόνος είναι λίγος, σε σχέση με το πόσο εύκολα τσεκάρεις την εφαρμογή όταν είσαι στη δουλειά, στη σχολή, έξω για καφέ ή ακόμα και στην κουζίνα του σπιτιού σου.

Μετά το διάλειμμα

Αν ολοκλήρωσες το χρόνο αποχής με επιτυχία, μπράβο! Αν δεν τα κατάφερες όπως θα ήθελες, μην απογοητεύεσαι! Κάνε μια νέα δοκιμή, με μικρότερες απαιτήσεις από τον εαυτό σου και θα τα καταφέρεις!

Νέοι όροι στη χρήση

Όταν επιστρέψεις στη χρήση του κινητού και των social media, θα σου πρότεινα να το κάνεις με νέους όρους!

Ξεκαθάρισμα των πληροφοριών που καταναλώνεις

Το πρώτο που θα σου πρότεινα να κάνεις μετά την επιστροφή σου, είναι ένα καλό ξεκαθάρισμα του τι παρακολουθείς, το λεγόμενο digital declutter. Λογαριασμοί σε Facebook και Instagram, κανάλια του Youtube, σελιδοδείκτες στον περιηγητή σου, ιστοσελίδες και blogs που συνηθίζεις να επισκέπτεσαι.

Σκέψου! Οι πληροφορίες στις οποίες εκτίθεσαι σε βοηθούν να πορευτείς προς την κατεύθυνση ζωής που θα ήθελες; Μήπως σε κάνουν να θέλεις να αγοράζεις συνεχώς καινούρια πράγματα, ενώ είσαι σε φάση εξοικονόμησης χρημάτων; Μήπως σε κάνουν να νιώθεις κατώτερος/άσχημος/ταπεινωμένος, ενώ έχεις ένα υψηλότερο όραμα ζωής; Μήπως σε ωθούν να χάνεις χρόνο, ενώ εσύ προσπαθείς να βάλεις σε ένα πρόγραμμα τη ζωή σου;

Κοίταξε όλα αυτά που σε επηρεάζουν και διάγραψε ό,τι δε σε βοηθάει να γίνεις ο άνθρωπος που θέλεις. Προτίμησε σελίδες και λογαριασμούς που σε αναβαθμίζουν, σου θυμίζουν τις αξίες ζωής που έχεις, σε κάνουν να νιώθεις ότι μπορείς να τα καταφέρεις καλύτερα, σε βοηθάνε να πας ένα βήμα παρακάτω ως προσωπικότητα!

Σκέψου πώς προβάλλεις τον εαυτό σου

Το ξεκαθάρισμα που έκανες σε όσους ακολουθείς, κάν’ το και σε όσα προβάλλεις εσύ! Είναι κάτι περίπλοκο και εντελώς διαφορετικό για τον καθένα, οπότε δε θα επεκταθώ. Σε παροτρύνω όμως να το σκεφτείς!

Γενικοί κανόνες

Μετά το διάλειμμα, έθεσα κάποιους γενικούς κανόνες που ακολουθώ, για να μην είμαι “κολλημένη” συνεχώς στο κινητό.

• Βάζω το κινητό σε λειτουργία πτήσης το βράδυ πριν κοιμηθώ.
• Αν για κάποιο λόγο ξυπνήσω μέσα στη νύχτα, δεν μπαίνω στον πειρασμό να το κοιτάξω.
• Το πρωί, μόλις ξυπνήσω, δεν απενεργοποιώ τη λειτουργία πτήσης, μέχρι να τελειώσω τις βασικές δουλειές μου και να έρθει η ώρα να πιω τον καφέ μου.
• Δεν έχω κοντά μου το κινητό την ώρα του φαγητού, αν τρώω μαζί με άλλα άτομα. (Αν τρώω μόνη μου, ο κανόνας μπορεί να καταπατηθεί.)
• Δεν κοιτάζω το κινητό μου όταν είμαι έξω με φίλους που δεν έχω δει για καιρό.
• Αποφεύγω να έχω το κινητό πάνω στο τραπέζι όταν βγαίνουμε με τον Γιώργο οι δυο μας.
• Αφήνω το κινητό μακριά μου όταν έχω κάποια σημαντική συζήτηση με κάποιον.
• Προσπαθώ να αγνοώ το κινητό όταν μου μιλάνε τα παιδιά μου. (Το ομολογώ, δεν το καταφέρνω πάντα!)
• Δεν ασχολούμαι ποτέ με το κινητό όταν οδηγώ. Δεν απαντάω σε κλήσεις και δε διαβάζω μηνύματα.
• Βάζω μικρές ασκήσεις στον εαυτό μου, πχ δε θα κοιτάξω το κινητό για x διάστημα ώρας.

Για πες μου!

Δεν πιστεύω ότι τα έχω καταφέρει και τόσο καλά να ελέγξω τη σχέση μου με το κινητό και τα social media! Είναι, όμως, κάτι που δεν έχω αφήσει στην τύχη του, το παρακολουθώ!

Εσύ πόσο κοντά στην παγίδα έχεις βρεθεί; Έχεις νιώσει ότι χρειάστηκες διάλειμμα από το κινητό και τα social media; Πώς το χειρίστηκες; Μερικές ιδέες θα με βοηθήσουν κι εμένα και όποιον άλλο έχει αντιμετωπίσει κάτι παρόμοιο!

Μαρία