Κριτική βιβλίου “Ο χάρτινος κύκνος”

Έχω διαβάσει το πρώτο βιβλίο της Κατερίνας Χλωροκώστα “Μικρό λευκό κοχύλι” και έγραψα μια ανάρτηση μιλώντας γι’ αυτό.

Αποφάσισα στη συνέχεια να διαβάσω και το δεύτερο βιβλίο της, το Χάρτινο κύκνο. Ήταν ένα βιβλίο που με άγγιξε!

Η Κατερίνα, την οποία μπορείτε να γνωρίσετε μέσα από το blog της, έχει εργαστεί ως θεραπεύτρια σε διάφορα κέντρα, και στο ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ.

Αν γνώριζες έναν τέτοιο άνθρωπο, ένα θεραπευτή που έχει περάσει τόσο χρόνο κοντά σε ανθρώπους που είναι “μακριά” από την κοινωνία, δε θα ήθελες να τον ρωτήσεις ποια περιστατικά της πορείας του θυμάται πιο έντονα; Δε θα είχες την περιέργεια να μάθεις πώς λειτουργούν οι κοινότητες για τους ναρκομανείς και πώς ανταποκρίνονται στη θεραπεία απεξάρτησης; πώς είναι να είσαι δίπλα σε ηλικιωμένους που φροντίζεις αλλά δεν είσαι συγγενής τους; πώς περνούν την καθημερινότητά τους άτομα με κινητικά προβλήματα;

Αυτά ακριβώς έρχεται να πει αυτό το βιβλίο. Περιεχει 13 μικρές ιστορίες, προσωπικές εμπειρίες της Κατερίνας με θεραπευόμενους που δούλεψε σε Αγγλία και Ελλάδα.

Αυτό που μου άρεσε αρχικά ήταν το ότι τίτλος κάθε ιστορίας είναι το όνομα (ή πιθανότερο, το ψευδώνυμο) του θεραπευόμενου ατόμου στο οποίο αναφέρεται. Δεν περιγράφονται σαν “περιπτώσεις” ή “περιστατικά”, αλλά σαν πρόσωπα! Υπαρκτά, με υπόσταση, με ταυτότητα, με ψυχικό κόσμο που οφείλεις να σεβαστείς!

Το διάβαζα και ένιωθα μικρές σουβλιές στην καρδιά… Άνθρωποι που ποτέ δεν έζησαν άλλη καθημερινότητα από αυτή του κέντρου φροντίδας. Άνθρωποι που κάποτε ήταν “κανονικοί”, ίσως και σπουδαίοι, αγάπησαν, ερωτεύτηκαν, πολέμησαν. Άνθρωποι μόνοι! Άνθρωποι που φαίνονται ανήμποροι, “τελειωμένοι”, που αξίζει να σκύψεις πάνω τους για λίγο να τους δώσεις λίγη προσοχή παραπάνω…

Όλοι οι χαρακτήρες μοιάζουν γήινοι, αληθινοί, μέχρι να αποκαλυφθεί το “κάτι” της ζωής τους, της ψυχής τους… Τότε σαν να αποκτούν μια άλλη ιδιότητα! Σαν να ανεβαίνουν ένα σκαλοπάτι, σαν να γίνονται κάτι διαφορετικό. Η συγγραφέας μιλάει για μικρές πτυχές της ζωής και της ψυχής τους, ρίχνει μια μικρή αχτίδα φωτός μέσα τους κι εμείς βλέπουμε από την “κλειδαρότρυπα”!

Ειδικά για τους ναρκομανείς, δείχνει πόσο χαμηλά ρίχνει τον άνθρωπο η χρήση ουσιών. Πόσο σκληρά πρέπει να παλέψει κανείς για να ξαναγίνει άνθρωπος…

Προβάλλονται καθαρά οι λεπτές στιγμές του ανθρώπινου πόνου, που μόνο ο υγιής μπορεί να μαλακώσει. Μόνο εκείνος μπορεί να πει μια παρηγορητική κουβέντα, να προσφέρει ένα παρηγορητικό άγγιγμα! Όπως γράφει και στο οπισθόφυλλο, το άγγιγμα του υγιούς ανθρώπου, του φροντιστή (του “ανώτερου” τη στιγμή της ανημποριάς) επάνω στο σώμα του άλλου είναι κάτι πολύ εύθραυστο. Μόνο με προσοχή και σεβασμό πρέπει να γίνεται, σαν να τα χέρια να αγγίζουν την ψυχή και όχι το ανήμπορο σώμα!

Πόσο βαθιά κουβέντα αυτή… Έχω βρεθεί σε κατάσταση ανημποριάς (ίσως μιλήσω κάποτε αναλυτικά για τις δύο εγκυμοσύνες μου που, για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά, με περιόρισαν στο κρεβάτι) και έχω βρεθεί στη θέση φροντιστή. Πόσο εύκολο είναι να περιφρονήσεις αυτόν που δεν μπορεί όταν εσύ είσαι όρθιος μπροστά του! Και πόσο πληγώνεσαι όταν νιώθεις αντικείμενο στα χέρια του δυνατού! Πόσο ανακουφίζεσαι όταν νιώθεις μια τρυφερότητα στο άγγιγμα του χεριού που σε φροντίζει! Θα μπορούσα να πω πολλά για το πόσες σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου διαβάζοντας αυτό το λεπτό σημείο της “εξουσίας” του θεραπευτή/ φροντιστή απέναντι στο θεραπευόμενο/ασθενή!

Θυμάμαι όλες τις ιστορίες. Όσο προχωρούν, γίνονται και πιο διεισδυτικές. Σχεδόν σε όλες δάκρυσα. Αλλά η πιο έντονη για μένα ήταν εκείνη του Στίβεν. Το έχω πει, τα βιβλία είναι καθρέφτης μου (ο Carlos Ruíz Zafón το είπε πρώτος για την ακρίβεια), οπότε σαν μάνα, ο πόνος του Στίβεν που η μητέρα του τον απέρριψε μου έσπασε την καρδιά!

Η αφήγηση, όπως και στο Μικρό λευκό κοχύλι, είναι απλή και γρήγορη. Η συγγραφέας είναι ανθρώπινη και προσιτή, καθώς σε πολλά σημεία (σε πολλά περισσότερα από όσα θα περίμενα), αναφέρεται στη δύσκολη θέση στην οποία βρέθηκε, στιγμές που δεν ήξερε πώς να φερθεί, πώς να αντιδράσει.

Είναι εύκολο να είσαι “εκεί έξω”, όπως το περιγράφει ο Κώστας, ένας υπέροχος άνθρωπος που βρέθηκε εξαρτημένος σε κέντρο προσπαθώντας να ξεφύγει. “Εκεί έξω”, στην “κανονική” κοινωνία, που δε βλέπεις κάθε μέρα πώς περνούν και πώς παλεύουν οι άνθρωποι που ζουν εκτός της.

Για να είμαι ειλικρινής, ένα τέτοιο βιβλίο ήταν που περίμενα από την Κατερίνα, μόλις έμαθα την ιδιότητά της. Αυτή την κατάθεση ψυχής για αυτές τις ψυχές. Αυτά τα διαμάντια που συνάντησε στην πορεία της. Χαίρομαι πολύ που τα διάβασα και τα ανακάλυψα. Με έκαναν να σκεφτώ και να προβληματιστώ για όσα έχω. Πιστεύω ότι το ίδιο θα νιώσετε κι εσείς!

Το βιβλίο “Ο χάρτινος κύκνος” κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Το έχετε διαβάσει; Πείτε μου την άποψή σας!

Μαρία

Η ανάρτηση περιέχει affiliate links. Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε τους Όρους Χρήσης.

 

 

2 Comments

  1. Αλεξάνδρα 07/09/2018 at 10:48

    Πολύ ουσιαστική και μεστή η κριτική σου για το βιβλίο αγαπητή μου Καμέλια. Ομολογώ ότι με άγγιξε βαθιά και το έβαλα στη λίστα με τα “to read” μου! Έχοντας περάσει ολόιδια εμπειρία με εσένα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου δεν θα μπορούσε παρά να “χτυπήσει” ευαίσθητη χορδή μέσα μου η αγωνία του ανήμπορου προς εύρεση ανακούφισης και παρηγοριάς. Θα ανατρέξω και στο πρώτο βιβλίο της Χλωροκώστα ώστε να τα πάρω με τη σειρά (προσωπική εμμονή!)

    Reply
    1. Μαρία 07/09/2018 at 16:39

      Χαίρομαι που σου άρεσε η παρουσίασή μου, Αλεξάνδρα! Θα περιμένω τη δική σου οπτική όταν το διαβάσεις!

      Reply

Leave A Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.