Το βιβλίο “Μικρές φωτιές παντού” της Celeste Ng (προφέρεται Σελέστ Ινγκ), έκανε μεγάλο πάταγο όταν κυκλοφόρησε. Έμεινε για περισσότερες από 40 εβδομάδες στη λίστα των best seller των New York Times, ψηφίστηκε Αγαπημένο Μυθιστόρημα των Αναγνωστών για το 2017 στο Goodreads και συμπεριλήφθηκε σε όλες τις λίστες με τα καλύτερα βιβλία του 2017.

Ονομάστηκε “εκδοτικό φαινόμενο” και με τόσο “θόρυβο”, δεν μπορούσα να μην το διαβάσω!

Η υπόθεση

Σε ένα ήσυχο προάστιο του Κλίβελαντ, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, εκεί όπου όλα είναι προβλέψιμα και οι κανόνες ακολουθούνται κατά γράμμα, μετακομίζει μια καλλιτέχνις, η Μία, μαζί με την έφηβη κόρη της, την Περλ. Νοικιάζουν το σπίτι των Ρίτσαρντσον, μιας περίοπτης οικογένειας της πόλης, με μπαμπά δικηγόρο, μαμά δημοσιογράφο και τα 4 παιδιά τους, όλα στην εφηβεία.

Οι δύο οικογένειες αρχίζουν να έχουν φιλικές σχέσεις και όλες οι ισορροπίες σιγά σιγά ανατρέπονται.

Οι δύο βασικοί αντιπαρατιθέμενοι ήρωες είναι οι δύο μητέρες, η Έλενα Ρίτσαρντσον από τη μία πλευρά και η Μία Γουόρεν από την άλλη. Η πρώτη έχει την τέλεια ζωή, καλή κοινωνική θέση, καλή δουλειά, χρήματα, έναν ωραίο γάμο, μια όμορφη οικογένεια: όλα στη θέση τους δηλαδή. Η δεύτερη ενδιαφέρεται περισσότερο για την τέχνη της, τη φωτογραφία, βγάζει όσα χρήματα της χρειάζονται για να επιβιώσει, έχει μετακομίσει δεκάδες φορές σε όλη την Αμερική και μεγαλώνει μόνη την κόρη της.

Θα ήθελα να πω περισσότερα για την ίδια την πλοκή, αλλά φοβάμαι μήπως φανερώσω κάτι από τις βασικές ανατροπές, γι’ αυτό δεν επεκτείνομαι περισσότερο!

Μέσα από την αλληλεπίδραση των προσώπων, εμφανίζεται μια πληθώρα κοινωνικών προεκτάσεων και προβληματισμών. Οι δεσμοί της οικογένειας, η μητρότητα, η φιλία, η υιοθεσία, το σεξ στην εφηβεία, τα μυστικά και η ειλικρίνεια των εφήβων και των ενηλίκων, η έκτρωση, η προκατάληψη απέναντι στους άλλους.

Ροή

Στις πρώτες 250 σελίδες δε συμβαίνει σχεδόν τίποτα συνταρακτικό. Οι ήρωες είναι μεν ενδιαφέροντες, αλλά τα γεγονότα απλώς συμβαίνουν και προχωράνε. Χωρίς πολλές συγκινήσεις, φτάνουμε μέχρι την 260η σελίδα, όπου γίνεται το μπαμ και όλα αρχίζουν να φαίνονται σαν αλυσίδα που πηγαίνει στον επόμενο κρίκο και δεν μπορείς να σταματήσεις να διαβάζεις.

Η συγγραφέας αφιερώνει δηλαδή 250 σελίδες, για να χτίσει σχέσεις και καταστάσεις, οι οποίες υφαίνουν στις τελευταίες 100 μια διαδοχή καταιγιστικών γεγονότων που κάθε ένα τους έχει το δικό του νόημα.

Λογοτεχνική “ομορφιά”

Το βιβλίο δε θα έλεγα ότι είναι λογοτεχνικό, με την περιγραφική έννοια του όρου. Δεν έχει ιδιαίτερη λογοτεχνική ομορφιά, αξιοπρόσεκτη αφήγηση ή θελκτικές περιγραφές. Ο λόγος δεν είναι βαρετός, αλλά δεν έχει κάποιο λεκτικό λογοτεχνικό στήσιμο που να σε γοητεύει. Κάποιες σελίδες που περιγράφουν παρελθόντα πρόσωπα τη οικογένειας, θα μπορούσαν να παραλειφθούν, αλλά κατάλαβα ότι η συγγραφέας ήθελε να δείξει το πλαίσιο στο οποίο συμβαίνουν όσα συμβαίνουν.

Επίσης, δεν υπάρχει εξέλιξη των χαρακτήρων. Είναι επίπεδοι και μονόπλευροι και οι πράξεις τους δεν αναλύονται σε βάθος. Θυμίζουν τις παλιές παραδοσιακές ιστορίες, όπου ο “κακός” και ο “καλός” ήταν κάπως προβλέψιμοι.

Αλλά τελικά βλέπεις ότι δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Η συγγραφέας δε δημιούργησε τον κόσμο που δημιούργησε για να τον αναπτύξει. Αντιθέτως, θέλει μέσα από αυτόν να βγάλει προβληματισμούς.

Οι χαρακτήρες και οι πράξεις τους

Γι’ αυτό, το παράξενο είναι ότι η συγγραφέας δε φαίνεται ακριβώς να παίρνει το “μέρος” κάποιου. Δεν υποστηρίζει ότι το ένα ή το άλλο είναι το “σωστό”. Δεν αναλύει τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων καθώς παίρνουν μια απόφαση. Απλώς περιγράφει το τι γίνεται. Κι εσύ, ως αναγνώστης, καλείσαι να τοποθετηθείς. Καλείσαι να απαντήσεις μέσα σου στις ερωτήσεις που προκύπτουν.

Ερωτήματα

…Μερικές από τις οποίες είναι αυτές:

• Πόσο σωστά πιστεύεις ότι μεγαλώνεις τα παιδιά σου; Πόσο λάθος πιστεύεις ότι τα μεγαλώνει κάποιος άλλος; Ποια γυναίκα είναι κατάλληλη για μάνα;

• Τι κάνεις όταν θέλεις ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ένα παιδί; Τι κάνεις όταν δε θέλεις ΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΤΡΟΠΟ ένα παιδί;

• Πώς πρέπει να φέρεσαι σε έναν έφηβο, για να μη σου κρατάει μυστικά;

• Πόσες φιλανθρωπίες κάνεις, προκειμένου να μπορείς να νιώθεις ανώτερος από τους άλλους; Πόσο “καλός” πιστεύεις ότι είσαι, επειδή κάνεις φιλανθρωπίες, αλλά μέσα στην καρδιά σου έχεις τέσσερις τοίχους; Πόσο “σωστό” είναι αυτό που κάνεις όταν κοιτάζεις τους άλλους αφ’ υψηλού;

• Αναφέρεται, επίσης, στην έκτρωση και δε σε αφήνει να την αγνοήσεις. Ένα πάρα πολύ σοβαρό θέμα, που αφορά όλες τις γυναίκες. Πώς αποφασίζεις να τερματίσεις μια ζωή; Πόσο θα σε σημαδέψει;

Είστε γονείς; Συγχαρητήρια, θα σας χτυπήσει στα μούτρα

Αν έχετε παιδιά, αυτό το βιβλίο θα σας χτυπήσει κατάκαρδα, με παρόμοιο τρόπο που το καταφέρνει το “Φως ανάμεσα στους ωκεανούς“, ένα βιβλίο που αγάπησα πολύ. Πολλές από τις πτυχές του γονεϊκού ρόλου θίγονται. Το να θέλεις πολύ ένα παιδί, το να μη θέλεις μια εγκυμοσύνη που προέκυψε, το να υποτιμάς τους άλλους για το πώς ζουν και πώς δρουν ως γονείς, το να βλέπεις τα λάθη σου, το να καταφέρεις να έχεις πραγματική επικοινωνία με τα παιδιά σου!

Αλλά ακόμα και αν δεν έχετε παιδιά, μιλάει με τρόπο που χτυπάει στον πυρήνα των πραγμάτων. Στον πυρήνα των συνηθειών και των πεποιθήσεών μας για το τι είναι σωστό και τι λάθος.

Το τέλος…

Το τέλος του βιβλίου δεν δένει τα γεγονότα. Αφήνει πολλά θέματα μετέωρα και επανερχόμαστε σε αυτό που ανέφερα νωρίτερα, ότι η συγγραφέας θέλει πιθανότατα να δώσει ο καθένας τη δική του απάντηση.

Δε μου αρέσουν τα βιβλία που δεν έχουν ένα ξεκάθαρο τέλος, που να ολοκληρώνει τα γεγονότα και να φέρνει κάθαρση. Ωστόσο, δε μετάνιωσα καθόλου που αφιέρωσα χρόνο για το Μικρές φωτιές παντού.

Δε μου έδωσε την αίσθηση του λογοτεχνικού βιβλίου με την κλασική δομή, την κορύφωση, τη λύση και την κάθαρση, με έβαλε όμως σε διαδικασία να προβληματιστώ για πάρα πολλά.

Εσείς το έχετε διαβάσει; Πείτε μου τη γνώμη σας!

Μαρία

Η ανάρτηση περιέχει affiliate links. Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε τους Όρους Χρήσης.