Αυτό το άρθρο για την κούραση της μαμάς που δε δουλεύει, το έγραψα τον Φεβρουάριο του 2018, που ήμουν όλη μέρα στο σπίτι με τα δύο παιδιά, για να δημοσιευτεί ως guest post σε online περιοδικό, που δεν είναι πλέον σε λειτουργία. Το δημοσιεύω εδώ με μερικές προσθήκες.

Η μαμά που εργάζεται, κουράζεται, έχει τις δικές της δυσκολίες και, ειδικά με το πόσο απαιτητική έχει γίνει η αγορά εργασίας στην Ελλάδα, έχει να παλέψει με πολλά! Επίσης, έχει την έγνοια της και στα παιδιά και ίσως αισθάνεται ότι χάνει στιγμές από το μεγάλωμά τους.

Η άποψη ότι κουράζεται η γυναίκα που έχει οικογένεια και δουλεύει, είναι κοινώς αποδεκτή. Αυτό που συνήθως δεν αναφέρεται είναι ότι και η μαμά που μένει στο σπίτι κουράζεται, αλλά εκείνη έχει διαφορετικές δυσκολίες.

Το άρθρο αναφέρεται στην περίπτωση που είναι η μαμά στο σπίτι και δεν έχει συστηματική βοήθεια από γιαγιά, νταντά, παιδί στον παιδικό κλπ. Είναι εκείνη το βασικό πρόσωπο που φροντίζει το παιδί, όσο ο μπαμπάς απουσιάζει στη δουλειά.

Οι μύθοι

Οι περισσότεροι, όταν ακούν  πως η μαμά δε δουλεύει, θεωρούν πως δεν κουράζεται. Πιστεύουν ότι η ημέρα της κυλάει πανεύκολα και τεμπέλικα. Έχουν πλάσει μια τέλεια εικόνα που θέλει τη μαμά να ξυπνάει αργά, να χουζουρεύει στο κρεβάτι και να πίνει τον καφέ της ήσυχη. Μπορεί να κάνει κανα δυο δουλειές στο σπίτι ανενόχλητη, να μαγειρέψει με την άνεσή της, να πηγαίνει να πληρώσει τους λογαριασμούς και να κάνει μερικά ψώνια από το σουπερμάρκετ χωρίς βιασύνη. Μετά φυσικά σερφάρει στο ίντερνετ με τις ώρες, βλέπει τις πρωινές εκπομπές στην τηλεόραση, βλέπει και όλα τα μεσημεριανά και αργότερα περιμένει τον άντρα να γυρίσει απ’ τη δουλειά και τον υποδέχεται χαμογελαστή και υπέρλαμπρη. Όλα αυτά, έχοντας κοιμηθεί καλά, με περιποιημένα μαλλιά και προσεγμένο μακιγιάζ.

Σε όλες αυτές τις σκηνές, το παιδί βρίσκεται κάπου στο παρασκήνιο, είτε παίζει, είτε βλέπει τηλεόραση (πόση τηλεόραση πια;), είτε διαβάζει κάποιο βιβλίο, είτε ακολουθεί τη μαμά παντού χωρίς καμία αντίσταση, το πολύ-πολύ να χρειαστεί να το ταΐσει και να του διαβάσει κάποια ιστορία. Όλα γίνονται ομαλά!

Γι’ αυτό, συχνά οι μαμάδες που δε δουλεύουν ακούν τις εξής φράσεις:

«Είσαι κουρασμένη; Γιατί; Τι κάνεις όλη μέρα; Έλα τώρα! Τηλεόραση κάθεσαι και βλέπεις!”

«Μα είσαι τόσο τυχερή! Βασίλισσα στο σπίτι είσαι!»

«Τι ανάγκη έχεις εσύ; Μήπως ξυπνάς νωρίς; Μήπως χρειάζεται να ντυθείς και να τρέξεις;»

Η αλήθεια

Το σκηνικό που περιγράφηκε παραπάνω δεν είναι αληθινό. Τα παιδιά δεν είναι κούκλες που τις ρυθμίζεις να κάνουν ό,τι θέλεις την ώρα που το θέλεις.

Ποια είναι η κούραση της μαμάς που δε δουλεύει;

Η φροντίδα ενός παιδιού είναι ολόκληρη δουλειά από μόνη της.

Όπως οι μαμάδες που δουλεύουν, έχουν τα παιδιά στο νου τους και στην έγνοια τους το απόγευμα που είναι όλοι μαζί στο σπίτι, ακριβώς την ίδια επαγρύπνηση έχουν οι μαμάδες που είναι στο σπίτι ΟΛΗ ΜΕΡΑ. Αν το μικρό έφαγε κάτι από το πάτωμα, αν είναι μόνο του στο δωμάτιο και κινδυνεύσει, τι θα φάει, τι ώρα θα φάει, αν χρειάζεται αλλαγή πάνας, αν είναι ώρα να κοιμηθεί, αν άρχισε να βήχει και αρρωσταίνει… Και όλα αυτά ενώ πρέπει να μαγειρέψουν, να κάνουν καμιά δουλειά στο νοικοκυριό και αν είναι τυχερές να προλάβουν να φάνε κι αυτές. Όλα αυτά θεωρείται δεδομένο ότι θα προλάβουν να τα κάνουν, γιατί… στο σπίτι δεν είναι όλη μέρα;

Τα τελευταία 4 χρόνια που βρίσκομαι σε αυτή τη θέση, έχω καταλάβει το εξής: αν η μαμά μένει στο σπίτι, δεν καταλαβαίνει κανείς ότι κι εκεί κουράζεται! Η κούραση είναι διαφορετική, αλλά υπάρχει.

Μια μαμά στο σπίτι κουράζεται, επειδή…

Είναι επιβαρυμένη με όλα

Όταν η μαμά είναι στο σπίτι, η φροντίδα του παιδιού και του νοικοκυριού πέφτουν αποκλειστικά στις πλάτες της. Είναι δύσκολο, όμως, να φροντίσεις εξολοκλήρου εσύ ένα παιδί και να κάνεις και όσα απαιτεί ένα νοικοκυριό!

Αν η μαμά εργάζεται, κάποιος άλλος θα αλλάξει μια πάνα κάποια στιγμή, κάποιος άλλος θα το απασχολήσει για λίγο δημιουργικά και ίσως υπάρχει δυνατότητα για βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού από τρίτο άτομο.

Δεν υπάρχει διάλειμμα

Σε μια δουλειά ανθρώπινη, έχεις το διάλειμμά σου. Θα καταφέρεις κάποια στιγμή να πιεις δυο γουλιές καφέ ήσυχα ή τουλάχιστον μιλώντας με κάποιον ενήλικα. Αυτό δε συμβαίνει όταν είσαι στο σπίτι με μικρό παιδί. Δεν «δικαιούσαι» ούτε 5 λεπτά ιδιωτικότητας στην τουαλέτα!

Δεν αλλάζει παραστάσεις

Όταν βγαίνεις από το σπίτι, εκ των πραγμάτων θα δεις κάποιον, θα πεις κάτι, θα δεις κάτι διαφορετικό. Στο σπίτι, η ρουτίνα είναι πάντα ίδια και το πιο πιθανό είναι να δεις ένα διαφορετικό επεισόδιο Ντόρα η εξερευνήτρια!

Ναι, αλλά!

Είναι σημαντικό μια μάνα να είναι δίπλα στο παιδί της στη διάρκεια των πρώτων χρόνων της ζωής του, να του μαθαίνει εκείνη τις πρώτες του λέξεις, να το βλέπει να κάνει τα πρώτα του βήματα. Είναι προνόμιο αυτό!

Όλες αυτές οι δυσκολίες, δε σημαίνουν ότι η μαμά δε χαίρεται που ζει μαζί τους αυτές τις στιγμές. Ας είμαστε, όμως, ειλικρινείς: το να είσαι μόνη στο σπίτι με τα παιδιά όλη μέρα και να πρέπει να γίνουν ΟΛΑ από σένα είναι ΔΥΣΚΟΛΟ.

Κάθε οικογένεια έχει το δικό της προγραμματισμό  και τα δικά της κριτήρια με τα οποία αποφασίζει αν θα εργαστεί η γυναίκα. Πολλές φορές μπορεί να μην είναι δική της επιλογή, να την αναγκάζουν εξωγενείς παράγοντες  να πάρει την απόφαση να μείνει στο σπίτι (ανεργία/ προβλήματα υγείας του παιδιού/ έλλειψη βοήθειας από το περιβάλλον/ οικονομικοί λόγοι, όπως πχ χαμηλός μισθός έναντι εξόδων φροντίδας του παιδιού από άλλο πρόσωπο κλπ).

Η φράση που διάβασα κάπου και συνοψίζει τα παραπάνω είναι:

«Αν δουλεύεις κουράζεσαι σωματικά, αν δε δουλεύεις κουράζεσαι ψυχικά»!

Ας μην αγνοούμε, λοιπόν, ότι η μητρότητα απαιτεί πολλή ενέργεια και είτε η μαμά εργάζεται είτε όχι, κουράζεται. Γιατί το να είσαι μαμά είναι μια ιδιότητα που δε σταματάει ποτέ, που είναι διαρκώς απαιτητική και σε χρειάζεται έτοιμη και διαθέσιμη πάντα! Κάθε μαμά είναι εργαζόμενη μαμά -είτε μέσα, είτε έξω από το σπίτι- και κουράζεται.

Μαρία