Ανεμοδαρμένα ύψη και άλλα βιβλία που δεν αγάπησα

Γιατί δεν είναι κακό να μη σου αρέσει το “κλασικό” ή αυτό που αρέσει σε όλους.

Σε κάθε τέχνη υπάρχει κάτι που θεωρείται “κλασικό”, που αγαπήθηκε από πολλούς στο πέρασμα του χρόνου. Από την άλλη πλευρά, σε κάθε τέχνη υπάρχει και η υποκειμενικότητα, η προσωπική προτίμηση, το γούστο.

Κάπου ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο, διάβασα τα “Ανεμοδαρμένα Ύψη” της Έμιλι Μπροντέ, σε αρκετά μεγάλη ηλικία, όταν ήμουν φοιτήτρια. (Βέβαια το “μεγάλη” είναι λίγο σχετικό, διότι τελικά αποφάσισα πως είναι βιβλίο ενηλίκων και μια χαρά σωστή ήταν η επιλογή να το διαβάσω τότε.) Όταν το τελείωσα, έμεινα με μία πολύ άσχημη εντύπωση: μου έμεινε μια γεύση αίματος στο στόμα. Πολύ μίσος, πολλή κακία, πολλή βιαιότητα, πολύ αίμα. Δεν υπήρχε ούτε ένας χαρακτήρας που να συμπάθησα. Ίσως τελικά ο σκοπός της συγγραφέα ήταν ο αναγνώστης να μισήσει το μίσος, αλλά εγώ τελικά μίσησα και το βιβλίο.

Προς μεγάλη μου έκπληξη, αργότερα ανακάλυψα ότι υπήρχαν κι άλλοι αναγνώστες, αδελφές ψυχές, που δε λάτρεψαν το έργο. Και νιώσαμε αμοιβαία ανακούφιση εγώ κι αυτοί όταν τολμήσαμε να το… αλληλοεξομολογηθούμε! Κοίτα να δεις!

Παρομοίως, δε βρήκα κανένα νόημα σε βιβλία που δε μου έδωσαν μια ολοκληρωμένη εικόνα για τους χαρακτήρες και την πλοκή, που άφηναν πράγματα να αιωρούνται και ερωτηματικά της υπόθεσης να μένουν αναπάντητα ακόμα και μέχρι την τελευταία σελίδα.

Στη λογοτεχνία προτιμώ να υπάρχει σχέση αιτίας και αιτιατού, γιατί έτσι εξηγώ καλύτερα τη ζωή. Θέλω να μου πει ο συγγραφέας ότι ο ήρωας αυτός ενήργησε έτσι, επειδή κάτι τον ώθησε εκεί. Τα παιδικά του χρόνια, ο αυθορμητισμός του, η έλλειψη αυτοεκτίμησης, η επιθυμία για εκδίκηση… κάτι! Ακόμα και αν δε μου το πει, να το εννοήσει, να το καταλάβω μέσα από τα συμφραζόμενα, από τα υπονοούμενα, από κάποια στοιχεία. Δε βρίσκω λόγο να διαβάσω μια ιστορία όπου τα γεγονότα συμβαίνουν τυχαία, για ανεξήγητους λόγους και λόγω περίεργων συμπτώσεων ή, ακόμα χειρότερα, επειδή οι ήρωες δρουν χωρίς να σκέφτονται. Ειδικά αυτό το τελευταίο με εξοργίζει!

Τέτοια περίπτωση ήταν το “Νότια των συνόρων, δυτικά του Ήλιου” του Χαρούκι Μουρακάμι. Μεγάλος ντόρος έχει γίνει γύρω από το όνομα του Ιάπωνα συγγραφέα και για πολλούς είναι απορίας άξιο που δεν του έχει δοθεί ακόμα το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Όταν διάβασα το εν λόγω βιβλίο (στα πλαίσια αναγνωστικής πρόκλησης βεβαίως, διότι ειδάλλως είμαι κάπως συντηρητική στις επιλογές μου), βρήκα την πλοκή ενδιαφέρουσα και κυλούσε με ικανοποιητικό ρυθμό, αλλά φτάνοντας στην τελευταία σελίδα συνειδητοποίησα με απογοήτευση πως το βασικό ερώτημα του δεύτερου μισού της όλης ιστορίας μένει αναπάντητο. Διάβαζα με δίψα και στο τέλος έμεινα με ένα τίποτα στο χέρι! Έκτοτε “φοβάμαι” να αφιερώσω χρόνο για να διαβάσω δεύτερο βιβλίο του ίδιου.

Στο ίδιο μοτίβο, το διάσημο βιβλίο “Ο Ξένος” του Αλμπέρ Καμύ με άφησε μετέωρη. Πρόκειται για φιλοσοφική λογοτεχνία και είναι ίσως λογικό που δεν την αγάπησα. Ο στόχος της δεν είναι να δίνει απαντήσεις, αλλά να θέτει ερωτήματα. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου αυτού ζει πραγματικά “στην τύχη”. Δε σκέφτεται πριν πάρει μια απόφαση, δε νιώθει τίποτα, δε διαλέγει με κριτήρια τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται, δεν υπολογίζει τις συνέπειες των πράξεών του. Έχει χυθεί πολύ μελάνι για το αν ο άνθρωπος αυτός έχει σημάδια συνδρόμου Άσπεργκερ, αυτισμού ή αλεξιθυμίας. Θα μπορούσε να έχει κάποιο νόημα για μένα, αν μου δινόταν έστω και μια μικρή υπόνοια για το λόγο που διαμορφώθηκε έτσι -η παιδική του ηλικία, κάποιο γεγονός της ζωής του που τον σημάδεψε, κάποιο σύνδρομο. Αλλά όχι, το βιβλίο τελειώνει κι εγώ μένω με την τελευταία σελίδα στο χέρι να αναρωτιέμαι αν είχε τελικά τίποτα απ’ αυτά που του αποδίδουν.

Με άλλα λόγια, έχω απογοητευτεί με βιβλία με τα οποία πολύς κόσμος έχει ξετρελαθεί, ενώ αγάπησα άλλα που ξετρύπωσα τυχαία και δεν είχα ακούσει κανέναν να μιλάει γι’ αυτά. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα το Γ’ Χριστιανικό Παρθεναγωγείο, που ακόμα αναρωτιέμαι πώς δεν έχει γίνει best seller ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς!

Διαβάστε επίσης: 5 λόγοι που αγαπώ τα βιβλία

Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι ότι η λογοτεχνία είναι τέχνη και έχουμε το “δικαίωμα” να προτιμάμε το στιλ και το είδος που μας αρέσει κι ας μην είναι το κλασικό. Το ότι κάποια βιβλία αγαπήθηκαν από πολλούς μέσα σε διάστημα εκατοντάδων χρόνων και το έργο κάποιων συγγραφέων αναγνωρίστηκε, δε σημαίνει ότι αυτά θα αρέσουν σε όλους.

Το να παραδεχόμαστε τη λογοτεχνική αξία τους, την ομορφιά τους ως έργα τέχνης ή ως αποτέλεσμα προσπάθειας δε σημαίνει ότι πρέπει απαραιτήτως να μας αρέσουν και αισθητικά. Πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα: το προσωπικό γούστο και η αίσθηση του κλασικού. Νομίζω ότι αυτό που νικάει στο τέλος είναι αυτό που μας προσφέρει ευχαρίστηση!

Εσείς έχετε απογοητευτεί από βιβλία με τα οποία οι περισσότεροι αναγνώστες ενθουσιάστηκαν;

Μαρία

Η ανάρτηση περιέχει affiliate links. Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε τους Όρους Χρήσης.

15 Comments

  1. Αναστασία 13/12/2017 at 17:29

    Υπεροχο άρθρο. Θα συμφωνήσω ΑΠΟΛΥΤΑ για τα Ανεμοδαρμένα Ύψη. Το έχω διαβάσει τρεις φορές μέχρι τη μέση και έκανα ένα χρόνο να διαβάσω από τη μέση ως το τέλος γιατί απλά το παρατούσα θυμωμένη.

    Reply
    1. Μαρία 13/12/2017 at 17:36

      Χαχαχα! Ένα χρόνο ε; Ήμουν γενναία που το “ξεπέταξα” σε 2 βδομάδες δηλαδή! Με χαρά σε προσθέτω στη λίστα με τις αδελφές ψυχές, Αναστασία!

      Reply
  2. Κατερίνα Κωνσταντίνου 18/12/2017 at 13:13

    Αχχ τι μεγάλο θέμα που άνοιξες! Το ίδιο ακριβώς αισθάνομαι με τα βιβλία του Coelho! μάλλον δεν ταιριάζουν καθόλου στην ιδιοσυγκρασία μου αλλά ο περισσότερος κόσμος τα λατρεύει και πρέπει να δικαιολογούμε κάθε φορά. Βέβαια κάθε συζήτηση γύρω από βιβλία είναι εποικοδομητική οπότε δεν διαμαρτύρομαι πολύ!

    Reply
    1. Μαρία 18/12/2017 at 13:19

      Α ναι κι ο Κοέλιο! Κι εγώ δεν ξετρελάθηκα με τον Αλχημιστή! Ήταν οκ, αλλά όχι στο βαθμό του πανικού που προκαλεί!! Τώρα που το λες, ξέχασα να βάλω και το Μικρό Πρίγκιπα! Όλοι με κοιτάνε με γουρλωμένα μάτια όταν τους λεω ότι είμαι δασκάλα και δεν το θεωρώ το τοπ παιδικό βιβλίο. Υπάρχουν πάρα πολλά πολύ ανωτέρα και από λογοτεχνικής και από άποψη νοημάτων! Αλλά, ναι, books are love, οπότε πάντα κάτι καλό βγαίνει από μια τέτοια κουβέντα!

      Reply
  3. Daphnie 21/12/2017 at 10:41

    Πες τα! Συμφωνώ για τον Ξένο του Καμύ και για τον Κοέλιο (άθλιος) και για τον Μικρό Πρίγκιπα (με στεναχωρούσε από μικρή πολύ αυτό το παιδάκι που ήταν μόνο του σε έναν μεγάλο πλανήτη και δεν ήθελα με τπτ να το διαβάζω!)

    Reply
    1. Μαρία 21/12/2017 at 13:19

      Αυτό που λες τώρα για το Μικρό Πρίγκιπα δεν το είχα σκεφτεί! Αλλά όντως Είναι πολυ καταθλιπτικό, πράγμα που του κόβει κι άλλους πόντους χαχα! Χαίρομαι που βρήκα άλλη μία αδελφή ψυχή, Δάφνη!

      Reply
  4. anda 22/12/2017 at 22:48

    αχ ποσο σε καταλαβαινω Κατερινα Κωνσταντινου .
    Οπως και για τον Coelho!
    Ομως οι συζητησεις σε βιβλθα ή συγγραφεις ναι και εγω τις βρήσκω επικοδομιτικές και μερικες φορες τι επιδιώκω.

    Reply
  5. Ρένα Χριστοδούλου 18/01/2018 at 00:34

    Όταν έκλαψε ο Νίτσε του Γιάλομ.
    Πώς ξετρελαθηκε ο κόσμος δεν κατάλαβα.
    Βέβαια το άφησα στη μέση. Πες μου τη γνώμη σου γι’αυτό το βιβλίο.
    Η θεραπεία του Σοπενάουερ του ίδιου,με ενθουσίασε.
    Επίσης δεν κατάφερε να τελειώσω το,
    Ο έρωτας στα χρονιά της χολέρας ,για το οποίο άκουσα τα καλύτερα. 100 χρόνια μοναξιάς,επίσης του Μάρκες.
    Τελικά βρίσκεις ωραία βιβλία εκεί που δεν το περιμένεις κι όχι ανάμεσα σε αυτά που έγιναν best seller.

    Reply
    1. Μαρία 18/01/2018 at 11:45

      Γεια σου, Ρένα! Από αυτά που αναφέρεις, μόνο το Όταν έκλαψε ο Νίτσε είχα “αγγίξει” κάποτε, πριν από 6-7 χρόνια, αλλά το βρήκα πολύ άτονο και το παράτησα. Ίσως του δώσω μια ευκαιρία ακόμα τώρα που μου το θύμισες! Από τα άλλα δεν έχω πιάσει κανένα.
      Όπως είπα και σε μια κοπέλα που μου έστειλε μήνυμα για το πώς να αγαπήσει τη λογοτεχνία “Μην ακούς κανέναν για το ποιο βιβλίο είναι καλό. Καλό είναι όποιο δε θέλεις να αφήσεις από τα χέρια σου!”

      Reply
      1. Αλέξανδρος 04/12/2019 at 01:16

        Καλησπερα!
        Το ιδιο ειχα παθει κι εγω με το ”οταν εκλαψε ο Νιτσε”, βιβλιο που μου προτεινε φιλη που εμπιστευομαι τυφλα σε τετοια θεματα.
        Προσπαθουσα να συνεχισω να το διαβαζω αλλα ειλικρινα μου ηταν αδυνατον και το αφησα 100 σελ πριν το τελος, θεωροντας το σπαταλη χρονου. Το αναφερω στην φιλη αυτη και μου λεει ”στις 100 τελευταιες σελιδες θα βρεις ολο το νοημα του βιβλιου”.
        Και πραγματι, ειχε δικιο.
        Γκιβ ιτ ε τράι 🙂

        Reply
        1. Μαρία 06/12/2019 at 11:44

          Μωρέ μήπως να διαβάσω μόνο τις τελευταίες 100 τότε;

          Reply
  6. Νάντια 21/01/2018 at 11:15

    Μου αρέσει τόσο πολύ που θίγεις αυτό το θέμα! Οι τέχνες είναι πολύ παρεξηγημένες! Θεωρείσαι από μερικούς πολύ απαίδευτος αν πεις ότι δεν σου αρέσει ο Μουρακάμι ας πούμε; Δηλαδή, οι φακές που είναι τόσο πλούσιες αρέσουν σε όλους; Εμένα τα Ανεμοδαρμένα …μου αρέσουν πολύ αλλα σε νιώθω τοσο πολύ! Εγω π.χ δεν εχω καταφέρει να διαβάσω ποτε πανω απο 10 σελίδες του Οδυσσέα του Τζοϋς. Δε νομίζω να το διαβάσω ποτέ τελικά!

    Reply
    1. Μαρία 21/01/2018 at 11:41

      Γεια σου, Νάντια! Δεν τον έχω αγγίξει ποτές τον Οδυσσέα αλλά είμαι σίγουρη ότι δε θα μου αρέσει! Όπως ήμουν σίγουρη και για το Πόλεμος και Ειρήνη του Τολστόι, που το ξεκίνησα 5 φορές και στις 30 σελίδες το άφησα. Πολλά κλασικά με έχουν χαλάσει!
      Χαίρομαι που συμφωνείς! Βρίσκω αδελφές ψυχές!

      Reply
  7. Τριανταφυλλένια 22/09/2018 at 14:25

    Κάφκα: ο συγγραφές που δε συμπάθησα ποτέ! Θεωρώ ότι τα πιο πολλά κλασικά είναι για κάποιο λόγο καταθλιπτικά! Κάτι που να αποπνέει αισιοδοξία; Κάτι με happy end; Δηλαδή για να γίνεις κλασικός πρέπει όλοι οι ήρωες να πεθάνουν ή να μείνουν μόνοι τους ή να είναι δυστυχισμένοι; Πλέον είμαι πολύ επιφυλακτική στο να διαβάσω κλασική λογοτεχνία, υπάρχουν τόσα άλλα ενδιαφέροντα βιβλία να διαβάσει κανείς!!!

    Reply
    1. Μαρία 05/10/2018 at 15:16

      Κι εγώ έχω μια ολόκληρη λίστα από κλασικά βιβλία που θεωρώ καταθλιπτικά! Με τόσες επιλογές που έχουμε, έχουμε κάθε λόγο να διαλέγουμε αυτά που πραγματικά μας αρέσουν!

      Reply

Leave A Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.